De grandioze Fan-Shen

Onlangs las ik op onze website het artikel '7 Verschillen tussen ballet en klassiek Chinese dans'. Toen ik het deel over danstechnieken doorlas, viel het me op dat mijn meest favoriete speciale techniek in klassieke Chinese dans over het hoofd was gezien! En dus denk ik dat het tijd is voor een goede introductie van de “fan shen”.

Klassieke Chinese dans brengt een rijkdom aan technieken, van sprongen uit stilstand en sprongen in beweging tot draaiingen en salto’s. De sprongen vereisen explosieve kracht en lichtvoetigheid; de draaiingen hebben een verscheidenheid aan houdingen en de tuimeltechnieken hoog in de lucht laten Newton met de mond vol tanden staan.

Onder deze technieken bevindt zich een categorie die alleen bij klassieke Chinese dans gebruikt wordt en nog nieuw is voor de westerse wereld. Je zou het een draai kunnen noemen maar het bovenlichaam staat onder een hoek; sommige vertalen het als een salto maar het is geen tuimeltechniek. En hoewel deze techniek geen passende westerse benaming heeft, is het een van de meest gebruikte danspassen in klassieke Chinese dans en komt vaak voor in onze Shen Yun optredens.

En dus is het hoog tijd dat ik recht doe aan deze techniek met de naam fan shen

Fān shēn (翻身) wordt uitgesproken als FAHN-shen en letterlijk betekent het “omdraaien van het lichaam”. Het is niet slechts een draaitechniek, de danser moet ook het bovenlichaam gehoekt houden en tegelijk beide armen in een verticaal vlak uitstrekken. De danser zou, als het goed wordt uitgevoerd, lijken op een draaiende elektrische ventilator en zou alles in een waas veranderen. Omdat wij danseressen het zo vaak gebruiken, staat de fan shen gewoonlijk bovenaan onze lijst van technieken die we trainen.

Ik hou van de fan shens omdat ze zo veelzijdig zijn: ze kunnen langzaam of snel, in beweging of stilstaand uitgevoerd worden. Voor beginners heb je de dian bu fan shen(點步翻身) een basistechniek waarbij je op één plaats draait. Een andere is de xi tui fan shen (吸腿翻身), waarbij je draait terwijl je op één been balanceert (bijna als een flamingo).

Je hebt ook de tan hai fan shen (探海翻身) waarbij het achterste been wordt gestrekt en het je dan langzaam zijwaarts omdraait. Bij de chuan fan shen (串翻身) voeg je een kleine hup toe aan je stap en vlieg je het podium over. Om dit te overtreffen kan je ook nog een jiao tui beng zi（絞腿蹦子) doen, waarbij je een hele cirkel draait terwijl je volledig in de lucht hangt EN je lichaam overhelt.

Fan shens zijn schitterend als overbrugging van bijna iedere ruimte tussen verschillende bewegingen, houdingen en technieken. Ze zijn als de verbindingen binnen de klassiek Chinese dans – bijna zo vanzelfsprekend als 'als', 'en' of 'maar'. Maar fan shens zijn bovendien super om de veelzijdigheid van rokken, mouwen en linten te laten zien die de danseressen doen veranderen in wervelende schijven vol kleur.

In een notendop is echter het beste aan de fan shen dat het tekenend is voor de geometrie van klassieke Chinese dans. Klassieke Chinese dans is een goed afgeronde kunstvorm waarbij bijna iedere beweging een ronde baan volgt. En als één techniek in staat zou kunnen zijn haar schoonheid weer te geven, stem ik voor de fan shen.

Wilt u meer fan shens uitgevoerd zien worden? In deze achter-de-schermen video laat hoofddanseres Angelia Wang een kleine introductie zien in deze techniek. U kunt hier ook kijken naar fan shens.