De grote klassieker: Roman van de Drie Koninkrijken

“Het keizerrijk, lang verdeeld, moet verenigd worden; na lang verenigd te zijn, moet het verdeeld worden. En zo is het altijd geweest.” – Openingszinnen uit de “Roman van de Drie Koninkrijken”

Introductie

Aan het begin van de derde eeuw bevindt de ooit glorieuze Han Dynastie zich in een schemerzone. Degenen die zichzelf als China’s volgende heersers hebben opgeworpen, hebben het keizerrijk tot op de rand van oorlog gebracht. Hof eunuchen smeden plannen, heersers vallen en grote helden worden geboren in epische gevechten. Het volk van China dat verlangt naar vrede, vraagt zich af wat er van hun levens terecht zal komen terwijl oorlogen door het land woeden. De dynastie lijkt haar “mandaat van de hemel” verloren te hebben – wat nu?

Dit is de achtergrond voor de literaire klassieker Roman van de Drie Koninkrijken, één van de vier grote pilaren van de Chinese literatuur (Reis naar het Westen, Rebellen van Liang Shan Po en de Droom van de Rode Kamer zijn de anderen). Zijn veertiende -eeuwse auteur, Luo Guanzhong, put uit de geschiedenis en folklore om een kleurrijk verhaal te creëren dat de politieke en sociale zaken van dat tijdperk etaleert.

Bovendien wordt het beschouwd als een naslagwerk voor militaire strategie dat soms vergeleken wordt met Sun Tzu’s “De kunst van het oorlog voeren”. Door de pagina’s heen, ontmoeten de lezers tientallen iconische karakters uit de geschiedenis en zijn getuige van veldslagen van elke omvang. De Drie Koninkrijken ligt aan het hart van de Chinese culturele identiteit en, met name het concept van “yi” – de essentiële lijm die een harmonieuze samenleving bindt.

De Shen Yun dans “Pijlen vangen met boten van stro” uit 2015, vertelt één van de briljante strategieën die toegepast worden in dit mega historische saga.

De drie koninkrijken in oorlog

Terwijl veldheren en maarschalken samenkomen om te strijden voor overheersing, rijzen al snel drie grote leiders op. Hun namen zijn Liu Bei, Cao Cao en Sun Quan. Dit zijn mannen van een formidabel karakter, dapperheid en bedrog, ieder erop geënt hun ambitie in vervulling te zien gaan.

Met de hulp van de meest briljante geesten en dapperste harten van die tijd, grijpen deze drie de macht en starten een epische wedstrijd voor de toekomst van China.

Het koninkrijk van de Shu

Krijgsheer Liu Bei is de stichter van het Koninkrijk van de Shu. Zijn aanspraak op de keizerlijke troon baseert hij op het feit dat hij een afstammeling is van de Han heersers en zodoende de erfenis kan voortzetten, zo niet de hele dynastie.

Liu wordt afgeschilderd als de meest legitieme en waardige strijder. Hij is verheven van geest en goedhartig, maar het ontbreekt hem aan de bronnen en ruwe macht van zijn rivalen. Maar zijn verheven karakter werkt als een magneet die enkele van de meest onvergetelijke helden uit de roman aantrekt voor zijn zaak – onvoorstelbare strategen en vrijwel onfeilbare krijgers. Samen, vestigen ze succesvol hun eigen staat.

De alliantie van deze helden begint in een van de meest bekende scènes van de “Drie Koninkrijken”: “Eed van de perziktuin”. Liu Bei en de twee krijgers Zhang Fei en Guan Yu worden gezworen broeders:

“We vragen niet op dezelfde dag geboren te worden”, zweren ze, “maar we vragen dat we in hetzelfde jaar, dezelfde maand en dezelfde dag samen sterven.”

De band tussen de drie vormt een sterk thema dat door het hele verhaal loopt. Later groeit Liu Bei’s invloed met rasse schreden na de hulp van de Taoïstische wijze Zhuge Liang ontvangen te hebben. Enkele van de meest fantastische verhalen uit de “Drie Koninkrijken”, zoals “Pijlen vangen met boten van stro”, zijn te danken aan Zhuge’s wapenfeiten.

Het koninkrijk van de Wei

In de “Drie Koninkrijken”, is de ambitieuze generaal Cao Cao de achterbakse en meedogenloze rivaal van Liu Bei, die duizenden burgers in een aanval van woede afslacht. Hier is een voorbeeld van een dialoog tussen hem en zijn loyale Chef:

Cao Cao: Ik moet iets van je lenen. Loyale Chef: Zeker, wat is het? Cao Cao: Je hoofd. Loyale Chef: Wat? Cao Cao: Maak je geen zorgen, ik zal er voor zorgen dat je familie verzorgd wordt.

Cao Cao (uitgesproken als tsau tsau) heeft een enorm leger en de loyaliteit van een groot deel van het rijk. Hij is ook een volleerd dichter wiens werk nog steeds een significante invloed heeft op de Chinese dichtstijl.

Zie ons blog “China’s grootste geiten” voor meer over Cao Cao.

Het koninkrijk van de Wu

Ondertussen beheerst de Sun clan het grootste gedeelte van zuidelijk China. Op 18 jarige leeftijd, nadat zijn oudere broer vermoord is, neemt de rood-gebaarde Sun Quan de macht. Gedurende de beslissende “Strijd van de rode kliffen”, sluit Sun Quan zich aan bij Liu Bei om Cao Cao’s leger ervan te weerhouden de Yangtze rivier over te steken.

Hun bondgenootschap was echter van korte duur en de drie koninkrijken gingen door om zich een plaats te verwerven en te strijden voor de toekomst van China, ook bekend als het Rijk van het Midden. Maar in dit klinkende verhaal dat met zowel triomf als offers gevuld is, komt elke episode terug op het principe van “yi”.

De betekenis van Yi

Het Chinese karakter voor Yi, 義, is opgebouwd uit 羊 (schaap) boven en 我 (ik, mijzelf) onder. In de Chinese cultuur staat het schaap symbool voor welvarendheid vanwege hun zachtaardige en gehoorzame natuur. Het "ik" karakter 我 komt uit het orakelbeenderen schrift uit de oudheid, waar het een strijdgereedschap vertegenwoordigt samen met een scherpe tand. Samen staat het Yi karakter 義 letterlijk voor, “ik ben een schaap.” Symbolisch suggereert het het maken van een offer in de naam van gerechtigheid.

De Chinese titel van de roman, San Guo Yan Yi (三國演義), kan ook vertaald worden als “Drie Koninkrijken die Yi uitoefenen”. Yi (uitgesproken ieh) vertaalt het beste als “rechtschapenheid” of “plicht”. Het concept kan echter uitgebreid worden om ook eer, goedhartigheid, loyaliteit, onzelfzuchtigheid en broederschap te omvatten.

Yi verklaart de deugdzame relaties tussen heersers en hun onderdanen, vaders en zonen, echtgenoten en echtgenotes en onder broeders en vrienden. In de traditionele Chinese samenleving, was het een geaccepteerde regel dat je om het even wat er gebeurt, je yi in acht hield.

De meest ultieme belichaming van yi kan misschien wel gezien worden in het karakter van generaal Guan Yu. Ook bekend als Guan Gong. Latere generaties richtten tempels in herinnering van hem op en aanbaden hem als “God van de oorlog”. Tijdens een gelegenheid ging hij akkoord met een duel met een geduchte tegenstander. Er werd hem een kom met hete wijn geschonken voor goed geluk. Guan Yu weigerde het te drinken en zei dat hij in een ogenblik weer terug was. Minuten later kwam hij terug met het hoofd van zijn tegenstander, nog voor zijn wijn afgekoeld was.

En toch, samen met zijn golvende baard, is het zijn ontembare geest van yi die hem het meest memorabel maakt. Tegenover een waarschijnlijke nederlaag sprak de onverslaanbare strijder ooit de onsterfelijke woorden:

Zouden de stadsmuren vallen, dan betekent dat mijn dood, dat is alles. Jade kan verbrijzeld worden, maar je kan haar witheid niet veranderen. Bamboe kan verschroeid worden, maar zijn knooppunt kan niet verwoest worden. Het lichaam mag vergaan, maar de naam zal voortleven voor het nageslacht.

Om de familie van zijn heer Liu Bei te beschermen, stond Guan Yu zichzelf ooit toe zich gevangen te laten nemen door de meedogenloze vijand, Cao Cao. Cao Cao, die Guan Yu’s vaardigheden als een krijger bewonderde, probeerde hem met goud, en titels en wedpaarden over te halen naar zijn zijde te komen. Een zwakkere man zou gemakkelijk toegegeven hebben, maar Guan Yu gebruikte zijn eerste kans om te ontsnappen. Hij trotseerde groot gevaar en kwam een verwonding te boven om de familie van zijn gezworen broer veilig bij hem terug te brengen.

Toch is hij de gulheid die Cao Cao, alhoewel een vijand, hem getoond had, nooit vergeten. Jaren later werd Cao Cao verslagen tijdens de “Strijd voor de rode kliffen” en rende voor zijn leven met wat er over was van zijn gedecimeerde leger. Guan Yu werd erop uit gestuurd om hem af te maken en onderschepte Cao Cao in een nauwe bergpas. Tegenover de machtige Guan Yu, maakte de gehavende en uitgeputte Cao Cao geen schijn van kans. Guan Yu liet hem gaan.

Guan Yu was verscheurd, hij had ervoor gekozen een zekere executie tegemoet te gaan voor het negeren van bevelen, eerder dan yi te verloochenen door zijn voormalige weldoener te doden. Natuurlijk werd Guan Yu niet geëxecuteerd, omdat bleek dat de strateeg Zhuge Liang specifiek hem had gekozen om Cao Cao te doden omdat hij heel goed wist dat Guan Yu zichzelf er niet toe zou kunnen verzetten het te doen. De strateeg deed het omdat hij wist dat China Cao Cao nog steeds nodig had om een balans te behouden tussen de drie evenarende koninkrijken, maar dat is een ander verhaal.

De heel verderfelijke Cao Cao was, aan de andere kant, een voorbeeld van een leider met een zwak gevoel voor yi. Hij is bekend voor zijn uitspraak, “Ik verraad liever de wereld dan me te laten verraden door de wereld.” Zijn persoonlijke filosofie wordt duidelijk in een scène waar een achtervolgde Cao Cao heil zoekt bij zijn vaders gezworen broeder. Terwijl zijn vriend weg is voor een boodschap, vangt Cao Cao de woorden van de bedienden op terwijl ze hun messen aan het slijpen zijn en een moord bespreken. Cao Cao’s paranoia wordt geprikkeld en hij vermoordt de hele familie. Dan ontdekt hij dat ze slechts de slacht van een zwijn aan het voorbereiden waren voor zijn grootse welkomsdiner. Wanneer zijn oude vriend, de heer van het huis, terugkeert, realiseert Cao Cao dat hij aansprakelijk gesteld zal worden. Dus gebruikt hij de “wie staat daar achter jou” truc en steekt zijn gastheer neer.

Het verhaal leeft voort

Met protagonisten die schitteren met yi en anti-protagonisten die jammerlijk tekortschieten aan yi, laten de Drie Koninkrijken, net als Guan Yu, een belangrijke les na voor het nageslacht. Niet alleen heeft het een diepgaande invloed op de Chinese cultuur en samenleving gehad, de roman biedt ook een kijkje in de oude wereld van morele moed en rechtschapenheid, met de lijm van yi die het bij elkaar hield.

* * *

De drie Koninkrijken auteur, Luo Guanzhong, geloofde dat het lot van elke natie vastligt in de sterren, en dat mensen beperkt zijn in hun vaardigheden om de grote stroom van de geschiedenis te wijzigen. Hoe dan ook, hij geloofde ook dat als mensen oprecht en deugdzaam zijn, we in staat zijn geweldige dingen te bereiken, onszelf en onze families glorie te brengen en een schitterende erfenis achter te laten die de eeuwen overstijgt.