De vier schoonheden
Als u ooit door de gangpaden van een Chinese supermarkt hebt gewandeld, bent u misschien sierlijk bewerkte blikken tegengekomen met vier Chinese vrouwen op de deksel. Dit zijn de "Vier Schoonheden" uit de Chinese geschiedenis. Wat maakt deze vier dames na vijfduizend jaar geschiedenis zo bijzonder?
Er is een Chinees gezegde dat zegt dat een vrouw zo mooi is dat ze "vissen laat zinken en vogels laat vallen, de maan laat schijnen en bloemen in verlegenheid brengt" (沈魚落雁，閉月羞花, chén yú luò yàn, bì yuè xiū huā). Dit gezegde is geïnspireerd door deze vrouwen.
Toen Xi Shi over een vijver uitkeek, waren de vissen zo verblind dat ze weer in het water verdwenen. Wang Zhaojun was zo mooi dat wanneer vogels haar zagen, ze uit de lucht vielen. Voor Yang Guifei waren bloemen te verlegen om hun gezicht te laten zien. En Diao Chan's schoonheid overschaduwde de maan.
Hoewel hun onvergelijkbare uiterlijk genoeg was om hen van anderen te onderscheiden, was wat hun reputatie echt vestigde de belangrijke rol die ze speelden in de Chinese geschiedenis. Laten we ze in chronologische volgorde voorstellen.
1. Xi Shi
De eerste schoonheid was Xi Shi, die leefde rond de vijfde eeuw voor Christus. Dit was een turbulente tijd in de Chinese geschiedenis, met een verdeeld rijk en meerdere koninkrijken in oorlog. Koning Fuchai van de staat Wu had net de staat Yue veroverd en de koning, Goujian, gevangen genomen. Om Fuchai te verslaan en zijn onafhankelijkheid terug te winnen, smeedden de afgezette koning en zijn adviseurs een complot om Fuchai te verzwakken en af te leiden. Als hun geheime wapen kozen ze Xi Shi.
Xi Shi kwam oorspronkelijk uit een klein dorp, maar werd geselecteerd om naar het keizerlijke hof te gaan, waar Goujian en zijn adviseurs haar trainden. Drie jaar lang leerde ze etiquette, zingen en dansen. Toen ze er klaar voor was, werd ze voorgesteld aan Fuchai, en nam ze haar rol als favoriete vrouw van de koning op zich.
Met iemand zo mooi als Xi Shi die de koning afleidde, greep Goujian zijn kans. Na 20 lange jaren van wachten, lijden en zichzelf keer op keer vernederen, was het moment voor Goujian aangebroken om toe te slaan. Hij versloeg Fuchai en herwon de onafhankelijkheid van de staat Yue.
En wat is er van Xi Shi geworden? Dat is een beetje een mysterie. Sommigen zeggen dat ze verscheurd was tussen echte liefde voor Fuchai en loyaliteit aan haar vaderland, en daarom zelfmoord pleegde om haar missie te beëindigen. Anderen zeggen dat ze wegliep met Goujian's rechterhand Fan Li.
Hoe ze haar laatste jaren ook doorbracht, al meer dan twee millennia wordt ze herinnerd om haar opoffering en voor het belichamen van de idealen loyaliteit, moed en onbaatzuchtigheid.
2. Wang Zhaojun
Spoel zo'n vier eeuwen vooruit en we komen bij Wang Zhaojun, geboren rond 50 voor Christus, tijdens de Westelijke Han Dynastie. Ze groeide op in een aristocratische familie en was op jonge leeftijd al goed thuis in de klassieken en kon luisteraars betoveren met haar spel op de pipa. Naast haar talenten groeide ze op tot een uitzonderlijk mooie vrouw en het was dan ook geen verrassing dat ze werd uitgekozen om het binnenste paleis binnen te treden. Als deel van de harem zou ze nu de kans krijgen om een van de concubines van de keizer te worden.
Bij het kiezen van een nieuwe concubine raadpleegde de keizer de portretten van de dames in zijn harem. In die tijd werden deze portretten echter gemaakt door hebzuchtige schilders die het niet erg vonden om het schilderij van een kandidate te verfraaien als ze hem een flinke fooi gaf.
Zhaojun weigerde de schilders om te kopen, waardoor ze een afschuwelijk schilderij van haar maakten. Hoewel ze een sublieme schoonheid en briljante talenten bezat, werd ze gepasseerd en nooit aan de keizer voorgesteld. Ze kon hem alleen vanuit de verte bewonderen en wachten.
De keizer worstelde ondertussen om een kwetsbare vrede te bewaren met de machtige nomadenstammen in het noorden. In 33 voor Christus bezocht hun stamhoofd, Huhanye, de hoofdstad van de Han Dynastie. In ruil voor zijn eerbetoon schonk de keizer hem een royale gift. Wat de hoofdman echter echt wilde was de hand van een Han prinses - hij wilde een keizerlijke schoonzoon worden. Aan de ene kant wilde de keizer zijn kostbare dochter niet afstaan, maar aan de andere kant wilde hij het geduchte stamhoofd een plezier doen en hun band versterken.
Op dat moment stelt een van de trouwe adviseurs van de keizer een plan voor. Waarom vermomt u niet een andere hofdame om de plaats van uw dochter in te nemen? De keizer stemt in en het meisje dat wordt uitgekozen is niemand minder dan Zhaojun, die op dat moment onbekend was bij de keizer en hem dus niet interesseerde.
De adviseur benadert Zhaojun en vraagt haar: Ben je bereid om, voor de vrede van het rijk, uitgehuwelijkt te worden aan de hoofdman en in de noordelijke wildernis tussen de nomaden te gaan wonen? In eerste instantie weigert ze het voorstel, denkend aan haar prachtige leven in het Han paleis. Ze zou ook dicht bij de keizer kunnen blijven en op een dag, wie weet... In vergelijking daarmee zou het leven in de noordelijke streken koud en hard zijn op de meedogenloze steppen. Om een grimmig bestaan te leiden in een geïmproviseerde yurt, dag in dag uit het vee verzorgen, in een vreemd land, een vreemde taal sprekend, met mensen en gewoonten die ze niet kende, om haar familie nooit meer terug te zien...
Toch dacht Zhaojun aan alle mensen die door haar beslissing beïnvloed zouden worden. Ze begreep dat een succesvolle huwelijksalliantie het einde van oorlog, lijden en dood op het slagveld zou betekenen voor de Han Dynastie. Ze zuchtte, kalmeerde haar hart en stemde toe.
Toen ze zich klaarmaakte om te vertrekken, kwam de keizer haar controleren. Hij was geschokt! Wat voor hem stond was geen gewone paleismeid, maar een vrouw met een buitenaardse schoonheid die zijn hart deed opspringen. Hij was op slag verliefd.
De keizer wilde Zhaojun voor zichzelf, maar hoe kon hij zijn belofte aan de hoofdman breken? Met een bezwaard hart begroef de keizer elke gedachte om haar te houden. De hoofdman daarentegen was verrukt dat de keizer hem de meest hemelse vrouw had geschonken die hij ooit had gezien. De volgende ochtend vroeg verlieten de nomaden het paleis met hun nieuwe koningin. Zhaojun draaide haar hoofd nog een laatste keer om en keek naar de keizer en het terugtrekkende paleis, een beeld dat sindsdien in kunstwerken is vastgelegd.
Na haar aankomst op de steppen paste Zhaojun zich aan de levensstijl van de nomaden aan en werd ze hun geliefde koningin. Ze vergat haar thuisland echter nooit en drong er bij het stamhoofd en andere leiders altijd op aan om vreedzame betrekkingen te onderhouden. Ze bleef bij hen voor de rest van haar leven, zelfs na de dood van haar man en dankzij haar waren er geen oorlogen tussen de nomaden en de Han gedurende een opmerkelijke zestig jaar.
Haar verhaal werd levendig uitgebeeld in het mini dansdrama Het verhaal van Dame Wang Zhaojun van Shen Yun uit 2022.
3. Diao Chan
Van de Westelijke Han Dynastie gaan we verder naar de nadagen van de Oostelijke Han Dynastie, in de tweede eeuw voor Christus, waar we onze derde schoonheid ontmoeten: Diao Chan. Zij maakte deel uit van een ingewikkelde schoonheidsval om een wrede tiran te verdrijven, een verhaal dat is vastgelegd in de klassieke Roman van de Drie Koninkrijken.
Het verhaal begint wanneer de keizer overlijdt en zijn kind op de troon wordt gezet. Een tirannieke krijgsheer genaamd Dong Zhuo maakt gebruik van de zwakte van de jonge keizer om de controle over het koninklijke hof over te nemen, met aspiraties om zelf keizer te worden. Dong Zhuo is wreed en bloeddorstig en executeert elke ambtenaar die hem in de weg durft te staan.
Dong Zhuo wordt geholpen en beschermd door zijn geadopteerde zoon, een lange, onstuimige en angstaanjagende krijger genaamd Lü Bu.
Nu het rijk op instorten staat, is Wang Yun, een trouwe minister, diep verontrust terwijl hij naar een oplossing zoekt. Zijn eigen adoptiedochter, de beeldschone Diao Chan, voelt zijn verdriet en vraagt hem of ze iets kan doen om hem te helpen.
Wang Yun is plotseling geïnspireerd. Hij bedenkt een plan, maar het is lastig en gevaarlijk, vooral voor zijn mooie en onschuldige dochter Diao Chan.
De minister creëert een conflict tussen de tiran en zijn geadopteerde zoon door Diao Chan's hand eerst ten huwelijk aan te bieden aan Lü Bu en daarna apart aan Dong Zhuo. Diao Chan rent dan in nood terug naar Lü Bu en zegt dat ze van hem is, maar dat Dong Zhuo haar dwingt met hem te trouwen!
Lü Bu is woedend op Dong Zhuo. Dong Zhuo denkt dat Lü Bu zijn vrouw probeert te stelen. In een woedeaanval doodt Lü Bu Dong Zhuo en ontvlucht het paleis. Missie volbracht.
De acties van Diao Chan zijn een ware weergave van "yi" (義), een term die de waarden van loyaliteit, gerechtigheid en rechtvaardigheid combineert en het hoofdthema is van de Roman van de Drie Koninkrijken (het zit zelfs in de Chinese benaming van roman - san guo yan yi).
Het verhaal van Diao Chan werd vastgelegd in het dansdrama De valstrik van Schoonheid van Shen Yun uit 2020 en in de originele opera De Krijgslist van Shen Yun.
4. Yang Guifei
Als laatste maar zeker niet de minste is er het verhaal van Yang Guifei, een liefdesverhaal uit de achtste eeuw, tijdens het hoogtepunt van de grote Tang Dynastie.
Keizer Tang Xuanzong is gecharmeerd van haar schoonheid en ze wordt al snel zijn favoriete concubine. De keizer overlaadt Dame Yang met keizerlijke titels en kostbare juwelen en vult haar leven met pracht en praal. Het duurt niet lang voordat de keizer al zijn dagen slenterend doorbrengt met Dame Yang, zichzelf verwennend met de fijnere dingen in het leven.
Maar terwijl ze dineren en dansen, broeien er problemen buiten het paleis. Leiders van militaire facties winnen aan macht en plannen een opstand, terwijl corrupte ambtenaren de familieleden van Dame Yang omkopen voor hun eigen gewin.
De keizer blijft echter staatszaken verwaarlozen omwille van liefdeszaken. Zijn adviseurs protesteren en vermanen hem keer op keer, maar hij negeert ze. Wanneer de rebellen uiteindelijk het paleis binnendringen, worden de keizer en zijn gezelschap gedwongen te vluchten.
Maar eenmaal buiten bereik van gevaar weigeren de adviseurs en bewakers van de keizer door te gaan. Ze beweren dat Dame Yang verantwoordelijk is voor het afleiden van de keizer, waardoor hij zijn plichten verzaakt en de Tang Dynastie ten val wordt gebracht. Ze zullen de Tang Dynastie niet verdedigen tenzij Dame Yang gestraft wordt door haar eigen leven te nemen. De keizer ziet geen uitweg uit de situatie en stemt diepbedroefd toe.
Het verhaal van deze vierde schoonheid werd uitgebeeld in het dansdrama De Tang Dynastie Keizer en Dame Yang van Shen Yun uit 2023.
* * *
Dus als u de volgende keer in een Chinese supermarkt bent, kijk dan of u de Vier Schoonheden kunt herkennen: Is dat Xi Shi die bloemen verzamelt bij het water? Zhaojun met haar pipa en rode mantel? Dame Yang met haar ingewikkelde hoofdtooi en gouden gewaad uit de Tang Dynastie? En Diao Chan met haar vochtige ogen, terwijl ze een wierookstokje vasthoudt?
Om te begrijpen hoe opmerkelijk ze waren, kunt u zich het volgende afvragen: wie van de hedendaagse mensen - man of vrouw - zal over tweeduizend jaar nog worden herinnerd?
